Bilindiği gibi afganistanın kaderi 11 eylül 2001 tarihinden sonra değişti. bu değişim aslında bu kadim topraklara ne getirdi ve buralardan ne götürdü bu süreçte hangi konferansların ya da hangi hükümetlerarası zirvelerin(summit meeting) etkisi var mackinderin dünya hakimiyeti için hertland(kalpgah) olarak nitelendirdiği bu bölgenin kaderi acaba hangi konferans yada konferanslar silsilesi sonucu değişti evet afganistanda bir değişim var ve bu değişim bir konferans ile başladı almanydaki bonn konferansı acaba bu bonn konferansını mahiyeti neydi üzerinde durmakta fayda var diye düşünüyorum... 2001 yılının aralık ayında afgan bölge liderleri ve uluslararası aktörler birleşmiş milletler(united nations) moderatörlüğünde almanyanın bonn şehrinde toplandı daha sonra 2004 berlin konferansı 2006 londra konferansı 2007 yılında roma afgan hukuku üstünlüğü konferansı 2008 paris konferansı ve ardından moskova konferansı aslında bu konferanslar bize 1907 yılını ingiltere rusya arasında yapılan ve afganistanı buffer zone yani tampon bölge haline getiren anlaşmayı hatırlatıyor..bu yıl ocak ayının 25 inde toplanan londra konferansı bu konferanslar zincirinin son halkasıdır...bu konferans çok önemli bir konferanstı aslında son günlerde afganistanda nato güçleri tarafından başlatılan adına 'müşterek operasyonu' dedikleri askeri harekat bu konferansın soucuna bağlı olarak ortaya çıktı.konferans öncesinde hamit karzainin sunduğu'' taliban ile anlaşabiliriz'' raporunun londra konferansında ingiltere abd ve japonyya tarafından desteklendiğini söyleyebiliriz.konferansın diğer konu başlılıkları ise şunlardır diyebiliriz:afganistandaki nato güçleri ve artan maddi hasar ve hükümetlerin muharip güç gönderme konusundaki isteksizlikleri örnek olarak hollanda daki hükümet krizini buna örnek olarak verebiliriz(Prime Minister Jan Peter Balkenende’s ruling coalition was brought down on Saturday over a row to extend a ‘Tour of Duty’ in Afghanistan) diğer konu başlığı ise afganistnda polis gücünün olşturulması.... abd li diplomatların beyanatlarından anlaşıldığı kadarıyla hamit karzainin sunduğu plan talibanın silah bırkaması karşılığında afgan anayasal sürecine katılmasını öngörüyordu.. taliban ise bu paketin'' taraflar arasında eşitsiz bir durum oluşturduğunu'' söyleyerek reddetti.ve sonrası bilindiği gibi müşterek isimli operasyon ve savaş...toplantıdaki diğer önemli konu ise uluslararsı yayın kuruluşlarından öğrenildiği kadarıyla afgan yönetimindeki yolsuzluk sorunu ve hamit karzainin bu konuda sessiz kalması ve herhangibir insiyatif alamamsı londra konferansında kabul edilen anlaşma paketi taliban tarafından reddedilince işte karşımıza doğu ile batının kapıştığı ve adına müşterk operasyonu verilen savaş.........
MEHMET BİLDİK
